Како што е ред, „Астални проекции“ во Разноликост.
1. Габриела Милкова е родена, не толку одамна, во Америка. Нејзините први сеќавања се во Скопје, а, пак, во Оксфорд таа научи да чита и да пишува. Оттогаш ужива во пишаниот збор. Кога имаше девет години, таа си вети дека пред да наполни осумнаесет ќе објави книга и овој јануари желбата ќе ѝ се исполни. Точно на својот осумнаесетти роденден ќе ја издаде својата прва збирка поезија: „Врвот на ноќта“. Таа првенствено пишува на англиски и се надева дека ќе студира англиска литература за да има уште еден изговор нешто да си чита.
В јама заборавени сни
Стапки в песок,
Траги в снег,
Се пени бран,
По речен тек.
Стапки веќе нема,
Ни траги
Ни бран,
Занемила природата
Неумолива е водата.
Неуморно пловат бранови,
Освен в карпести пазуви,
Јама на исчезнати снови.
Не во карпести јазови,
За в гроб да голтнатж
Вечни отисоци
Уште невидени,
Од дамнина излитени,
В јама заборавени сни.
Сепак се
незаборавно премрежие.
Отисоци се вечни тие,
Да ги видиме еднаш ние.
Зар овие сни мечтале
Мотив да ни бидат?
Пекале ли по спомен,
Во наши очи вдомен,
Восхит дамнешен?
Ил’ за јамата знаеле,
И нејзината силуета?
Без желба за вечни лета,
А саде премин меѓу тогаш и сега?
Од каде
Итаат заборавени визии?
На брзаци речни,
Не за сите одречни.
Некои сепак ќе бидат видени.
Оние некогаш заборавени.
Куќа на слепило
Куќа,
Стои крај патот
Како и секоја друга.
За очи да ја доловат
Раскош да ѝ откријат.
На сонцето свети
Со огнени ќерамиди.
Со млечни прозорци
Во минувачи гледа
Блеска со опасен блесок
Врз секој поглед дрзок.
Од тула и камен градена,
Заслепливо оградена,
На сонце горделива.
Никому заветена
Себеси посветена,
Без жал и печал
За оние на пат во прашина и кал.
Но во оваа куќа никој
Ни влегува ни излегува.
Не ја слуша како тагува,
Помош бара од поплава,
Тоне во матна тиња.
Сите очи се восхитуваат
Силно заслепени
На рубата ѝ се поклонуваат
И за неа пекаат.
Излажани од неа лелекаат.
Таа тоне пред да може со очи
Некој скриеното да ѝ го воочи
Во тајните ќошиња
Никогаш во светлина.
И како за миг
Куќата исчезна,
Никому занена.
Таа куќа на слепило и лаги.
Таа куќа на сите потраги.
Таа куќа што очи исполни со таги.
Таа куќа што сама заврши без траги.
Ја проголта светлината.
Танц со сенките
„Ова нивно срце бие,
или наше?“ велам,
И низ танц на светлина пркосиме
Со танц на сенки и патина
По ѕидови пештерски сведочиме.
Танцуваат заводливо, слободно
Како ветрот.
Танцуваат во ритам на гром.
Ни бегаат овде онде
Нè исмеваат
Со време врзани сме
А тие не се.
Часот ни врви нам,
Мери празен од,
Бездната времена
Меѓу нас и нив.
Ни играат ли сенките нам
Како некогаш ним?
Ова нивно срце бие, или наше?
Дал’ часови врват
За да се сретнат,
И сенки да преметнат
Преку бездна времена?
Та танцот свој
Сенката нивна и
Срцебиење
Да бидат и мои?
Танцуваат со сенките
Преку бездна времена.
Танцот им е средба
Им чука срце со иста определба.
Танцот кој времето го скрива.
Танцот кој им од срце извира –
А и нам.
2. Александар Маџаровски е роден во 1978 година во Скопје, каде што и живее во моментов. Пишува и хаику поезија и кратки раскази.
Постоиш
Уморен сум веќе да повикувам
нови светови во постоење.
Ми треба некој мене да ме повика
да ги стегне шарките од вратите
да ја собере пајажината од ќошињата
да ми каже дека постојам.
Зашто светоста ми се лизга од рацете,
ми бега како ретка пеперутка
што секоја вечер ја гониш на сон
а никако да ја фатиш.
Треба некој оваа зимска ноќ
на несигурноста да ѝ забрани да зборува
да ме погледне во очи и да рече:
Затоа што Јас Сум, ќе бидеш и ти. Постоиш!
Млади бевме
Млади бевме и верувавме.
Не сфаќавме дека времето
бавно ни се лизга низ прстите
како водата што ги напушта
спрострените чаршафи на балконите.
Очајно сакавме да оставиме трага
макар и нашите имиња врз школските ѕидови.
Млади бевме и нежни
како глуварчиња во градските тревници
исплашени дека некој може да нѐ дувне
дека може да се разлетаме
по скриените ќошиња на градот
каде нема да има никој
ниту едно обично улично куче
да нѐ помириса и душне.
Оптегнат
Полека, нежно со книгите.
Во нив нема само мртви букви
нанижани на невидливи петолинија.
Во нив се исцртуваат контурите
на битието, дождот што се лизга
по лимените покриви, жолтото
во срцето на белите ради.
Во нив сум некаде и јас
со име и презиме и година на раѓање
оптегнат меѓу некој ракопис
од средновековна метафизика
и медицински речник за модерни патологии.
Градови без ветер
Во градовите без ветер
напразно ги оптегнуваме едрата
(не се придвижуваме ни милиметар).
Во нив знамињата не се веат
а фризурите ни се секогаш наместени.
Во градовите без ветер
празните кесички од Смоки лежат како
мртви гулаби на улиците.
Испраните алишта не се откачуваат од штипките,
а очите не ни солзат од правта во воздухот.
Во градовите без ветер,
никој не го краде мирисот на розите,
во нив постојано ги сонуваме истите соништа
и до нас не стигнуваат гласови
ниту од минатото, ниту од иднината.
Во градовите без ветер,
го молиме небото само за една работа,
никако да не се судрат топлите и студените
честички во воздухот.
Пророк
Најпрво ја налепувам брадата на пророк.
Потоа ја облекувам туниката и се наметнувам со наметка.
Половината ја препашувам со појас.
На нозете имам сандали, а во раката стап.
Можеби така некој ќе слушне што имам да кажам.
Mожеби така на некој ќе му е гајле.
3. Рина Јанкуловска е деветнаесетгодишен студент на Француски јазик со чудна страст за видеоигри, дисекции на животни, и шанкерски должности. Љубовни песни најмногу им пишува на Скопје и на целиот женски род.
романтичари
втората ренесанса беше мртвороденче. потоа се појавивме
со стогодишна сол во вените
и срца полни никотин и кофеин, едвај чукајќи
прстите ни се тресат. носиме кофи, транспаренти, пенкала
а усните ни се отрпнати од пластични свирчиња и недочекани бакнежи.
цигарите ги пушиме до филтерот и бараме закопано злато
и читаме и пишуваме и напишаното го фрламе, и збеснуваме и гориме
со огнот на сите изгубени револуции
и зборуваме за дождот и морето и солзите кои ни се сушат врз образите
и зборуваме за ладни раце на топла кожа и празнини и внатрешни демони
и ни кажуваат дека сме клишеа на две нозе.
и читаме и пишуваме и зборовите си ги врежуваме во кожата додека срцата не ни помодрат.
дрогата ја наоѓаме помеѓу загради и точки бидејќи никаде
не можеме да си ја дозволиме, нашата љубов
се крие по паркинзи и тесни улички и ја делиме бидејќи нема доволно за сите
и нежноста ја менуваме за заби и нокти
ги зариваме во себе, разменувајќи навреди послатки од бакнежи
и слатко си шепотиме предупредувања (бегај бегај бегај бегај бегај)
немаме време за тишина, врескаме до засипнување,
додека крвта не ја вкусиме во грлата
стисни заби, проголтај ја, искашлај ја на хартија,
(ниедно не ти носи слава)
продај ја, исплукај ја, запечати ја во шише, стави ја во безнадежна магија – две капки
изгубена верба, прстофат уништени соништа, промешај
додека рацете не престанат да те болат кај што си ги расекол
истури ја во чашки, ќе ги превртуваме додека допирот не стане безбеден.
а светот веќе се врти, се врти, држи ме цврсто
додека пробувам да го запрам.
не знаеме што сме, ни што ќе станеме
од крошните паѓам во влажната трева
расчеречена, прекрасна, како праска помодрена од падот
во белите дробови туркам збеснати бранови солена вода
и ја чекам да ми избие низ усните
се излева од мене во валкани изблици,
и доаѓа дождот без облаци, секоја капка
остава модрици на меката кожа
додека не скапе портокаловото под неа
темнеам, растам вон себе,
се гледам мртва, мокра, пребиена, нежна
бубачки и меурчиња ми ја разјадуваат проѕирната кожа
офелија, без нозе; цвеќиња умираат врз нејзините бели гради
со прстите во уста, забите издадени, стегнати
притискаме морска пена на јазиците наместо бакнежи
водата нѐ прима; непостојана, немирна, незапирлива
столбови од сол и коска во храм за мртви девојки
ни даваат мир. ни даваат спокој, ни пружаат рака, конечно
а распаѓањето на телата нѐ ослободува
не постои небо кога тонеш дванаесет стапки под водата и не ни недостасува
брановите си поигруваат со нашите прсти од слонова коска а ние не сме таму
и не нѐ барајте; не сакаме да бидеме најдени
оние кои ни требаат ќе ги повикаме со нови гласови,
гласовите кои смртта ни ги даде,
нѐ направи јасни, гласни, искрени
кога живите пробуваа
да нѐ замолчат.
длабок поглед во вода како огледало
мозаик сум од мириси, калеидоскопско битие
непостојано и променливо, се измолкнувам низ прсти
како обоен чад од испукани огномети
сама со себе се испреплетувам;
колизија на врела страсна пот и мирислив бебешки сапун
чадот од цигарите како ламја го издишувам
и се лепи за мене како да пробува гревовите да ми ги избрка.
сѐ што ќе допрам се вткајува во мене како да сум огромна таписерија,
како срцево да има непресушен извор на конци
за секој што со него ќе си поигра.
летото ме топи – не како сладолед туку како врел катран
мизерно се леам низ раскопани улици
и го вдишувам градот низ грло на кое му нема спас
вдишувам топол бурек, испрани ќебиња, свежо поставен асфалт
ги вдишувам луѓето, замислени, залутани
индивидуални парфеми завиени во јавен транспорт, приморани
да коегзистираат во автобуската симфонија
вдишувам осамени цветови покрај патот
тебе како ментол те вдишувам, свеж и невообичаен сред сивилото
замотан во пожолтени листови домашна поезија, топла од фурна извадена
пред себе не гледам; на други сетила се потпирам
со мирис и допир се предавам на светот, пишувам
за стагнација и метаморфоза, а некаде ги слушам сопствените екстремитети
како талкаат низ скопје и во лисја се претвораат
главата ми се отвора како жолт цвет, низ толчникот те вкусувам
ехо на цимет, карамела, лаванда и вкусови од времето заборавени
со секој чекор мозокот ми цвета во топли бои и се повлекува самиот во себе
како непријатна текстура повторно ќе ти се измолкнам низ прсти
топлиот јулски ветер ќе ме понесе како пепел
и ќе полетам во друг свет
да се најдам одново, да се преизмислам
во друг живот да се претворам.
седум степени
во совршено црниот мрак
уличната светилка те отцртува како гранитна фигура на заборавено божество
а од пукнатините во каменот зрачи топлина
биотехнолошко достигнување –
пламени жици го сврзуваат
коренот на малиот со крошната на големиот мозок
и емитираат светлосно ехо во спирала
дланки-привиденија на водени лилјани
пет пара прсти исповрзани во морнарски јазли од љубов и гнев
мирни како котва на одамна потонат брод
со носот зариен во твојата коса патувам низ бодлеровски шуми
кај што секое дрво кое ме гледа под око е направено од твојата кожа
а твојот поглед си поигрува со мојата потсвест на сите места
кај што универзумите се прелеваат еден во друг;
животи преклопени како петелки, а страв ми е
од нежниот допир на пролетта
која ќе нѐ отвори
ќе расцутиме разединети.
во просторот помеѓу нас стои физичката невозможност
на концептот на зима во сред јуни
во мојот летен мозок секогаш си тука
и секогаш е топло
4. Јосип Коцев е роден на 25.5.1985 во Скопје. Завршил правни студии на У
ниверзитетот „Св. Кирил и Методиј“. Во блог-заедницата е познат како Quentin Scribbler, псевдоним под кој твори од 2008 година. „Јас, Квентин Скриблер“ е негова прва книга, која содржи песни од периодот помеѓу 2008 и 2014 година.
Тајни животи
Нас ќе нѐ убијат нашите тајни животи.
Гласовите ќе ни останат во телефонските разговори
со луѓе запишани под лажни имиња.
Мислите ќе ни се задушат во непроветрените соби
на гордоста со густи талози од оловна вина.
Душите ќе ни испарат во две шишиња скапо вино,
испиено меѓу огномети
од државните празници на самотијата.
Телата ќе ни ги испишат по отмени ресторански менија:
суво, пурпурно црвено, овошна арома со траги од љубов…
Моите времиња ќе умрат во минути шугава страст.
Твоите ќе оживеат во светлосни години страдање.
Време
Имаш кожа допрена
од луѓе што не сакам
да ги замислам.
И парчиња далечини
донесени од места каде
мојата блискост скрстува раце
за да умре спокојно.
Ја изгубив вселената на коцка,
и станав поет со мисла што
ми ги разголува зборовите
на обичен, но длабок молк.
Еднаш посакавме да сме вечни…
Тогаш не знаевме што е време
Super–girl
Таа мириса на пабови и трезна љубов,
додека телото ѝ танцува по булеварот во
ритамот на локните под сивото капче.
Нејзините чизми го газат секој обид
да ѝ биде кажано оти има раце
со кои човек одново би можел
да се запише во книгата на родените.
Југот е на нејзиното десно рамо,
па зборува со птици-преселници
низ поезија со небесна метрика,
за моќните крилја што ѝ ги отсекле мажи,
за украдените перја што ѝ ги носат жени,
и за тоа дека не смее да заплаче,
’cause she’s a super-girl,
and super-girls don’t cry.
Автор на фотографијата: Тони Димитров
This post is also available in: English
